ผลงานพระพุทธะปางชนะมารของหมีชิ้นนี้ วาดออกมาดูดี ใช้ได้ครับ (แต่ตั้งมุมกล้องถ่ายแบบนี้ เงาเนื้อสีมันสะท้อนแสงวาวไปนิด คิดว่าเจตนา คงอยากให้สีทองสุกปลั่งเมื่อสะท้อนแสง แต่มุมนี้กลับทำให้สีจีวร และเนื้อสีอะคริลิกบริเวณอื่นๆ สะท้อนเงาวาว เป็นฝ้าขาวไปด้วยสิ) ส่วนการจัดวางโครงสี ก็ถือว่าเลือกใช้โทนสีต่างๆ ออกมาได้ดี ดูนุ่มนวล ออกโทนสีชมพูอ่อนอมส้มทั่วทั้งภาพ ต่อไป.. ขอตอบคำถามที่ฝากมานะครับ

การเลือกใช้สีเพื่อตัดเส้น บนทองคำเปลวในงานจิตรกรรมไทย
    ถ้าหากเป็นแบบโบราณจริงๆ เขาจะใช้ 'ชาด' คือสีแดงสด ที่ได้มาจากแร่ซินนาบาร์ (Cinnabar) โดยนำก้อนแร่ มาป่นให้ละเอียดเป็นผง แล้วนำไปผสมกาวยางไม้ (โบราณใช้ กาวยางมะขวิด หรือไม่ก็ กาวกระถิน) ภาษาโบราณเรียกการผสมสีว่า "ปรุง" หากผสมกาวอ่อนไป สีก็จะไม่ติด แต่ถ้าผสมกาวแก่ไป เมื่อสีแห้งแล้วก็จะแตกร่อนเป็นแผ่นๆ ได้ เพราะฉะนั้นการปรุงสีของช่างโบราณ ต้องใช้ประสบการณ์และความรู้เชิงช่างมากทีเดียว แต่ก่อนไทยเรานำเข้าชาดจากประเทศจีน โดยมีชื่อเรียกเฉพาะว่า ชาดจอแส หรือไม่ก็ ชาดอ้ายมุ่ย คำว่า จอแส หรือ อ้ายมุ่ย คือชื่อเมืองที่นำเข้าชาดมาจากประเทศจีนนะครับ อีกอย่าง ชาด ยังสามารถใช้เป็นส่วนผสม ในเครื่องยาแผนโบราณได้อีกด้วย

    ปัจจุบัน ชาดแท้ๆ หายากและมีราคาแพง (แต่ยังพอหาซื้อได้ ตามร้านขายเครื่องยาจีนแผนโบราณ แถวๆ ถ.เยาวราช) อีกอย่างวิวัฒนาการเรื่องการใช้สีเปลี่ยนไป เป็นสีร่วมสมัยมากขึ้น ผมเองก็ใช้สีอะคริลิก ในการวาดงานจิตรกรรมไทยเป็นหลักเหมือนกันครับ เพราะเนื้อสีสดใส ราคาพอสมควร (ถ้าเป็นเกรด Artist จะค่อนข้างแพง และยังแบ่งเป็นซีรี่ย์อีกต่างหาก บางซีรี่ย์ก็แพงกว่าอีกซีรี่ย์หนึ่ง ความแพงขึ้นอยู่กับวัตถุดิบในการผสมเนื้อสี ผมเคยได้ยินสีน้ำเงินอะคริลิกยี่ห้อหนึ่ง ใช้อัญมณีสีน้ำเงิน มาบดเป็นส่วนผสมในผงสี ราคาเลยแพงระยับ แต่.. ผมยังไม่เคยใช้นะครับ...^.^) อีกทั้งสีอะคริลิก มีคุณสมบัติติดทนนาน แห้งแล้วแห้งเลย
    เอาล่ะ! ฝอยเกิน...แล้วตกลง ผมใช้สีอะไรในการตัดเส้นบนทองคำเปลวล่ะ ถ้าหาก...ไม่ได้ใช้ทองคำเปลวจริงๆ แต่ใช้สีทองอะคริลิกระบายแทน ผมก็ใช้สีอะครีลิคสีแดงสดนั่นแหละครับ มาตัดเส้น แต่สีอะครีลิคมีข้อเสียหน่อย เรื่องการตัดเส้น เพราะเนื้อสีค่อนข้างจะใส ระบายแล้ววืด ไม่ค่อยติด (ถ้าเป็นทองคำเปลวยิ่งยาก เพราะทองเป็นโลหะเนื้อลื่น) ยกตัวอย่างเช่น การร้องพื้นด้วยสีอะคริลิค ถ้าต้องการให้สีแน่น เรียบเนียน ก็ต้องระบายซ้ำไม่ต่ำกว่า ๓ - ๔ รอบ ถึงจะได้ พอมาใช้ตัดเส้นก็อาจต้องตัดย้ำหลายๆ รอบหน่อย แต่สีอะคริลิคสามารถใช้ตัว บายเดอร์ (acrylic binder) คือ "สื่อผสม" ที่ช่วยให้เนื้อสีอะคริลิก เหมาะกับการตัดเส้นมากขึ้น ยกตัวอย่างสีอะคริลิกยี่ห้อ Jo Sonja's ซึ่งนำเข้าจากออสเตรเลีย ตัวบายเดอร์ ที่จะช่วยให้เนื้อสีตัดเส้นได้ดีขึ้น (นิดหน่อย) คือ Jo Sonja's Flow Medium ทำให้สีระบายได้ลื่นขึ้น แต่จริงๆ ผมก็ไม่ค่อยได้ใช้หรอกครับ และอาจทำให้ ต้องเพิ่มค่าซื้อสีโดยไม่จำเป็น

    ที่แนะนำข้างต้น สำหรับตัดเส้นบนพื้นสีทองอะคริลิก แต่...ถ้าใช้ตัดเส้นบนทองคำเปลวจริงๆ ล่ะ ใช้อะไร? ผมใช้สีแดง Carmine red หรือ Signal red (สีแดงจะอ่อนกว่า Carmine red คลิกดู ต.ย. เฉดสี จากเว็บ Handover.co.uk) ยี่ห้อ Pelikan Plaka ครับ เป็นสีนำเข้าจากประเทศเยอรมัน ขายเป็นขวด ขนาด 50 มิลลิลิตร สีออกแนวสีฝุ่น เนื้อด้าน แต่เมื่อแห้งแล้วจะแห้งเลย โดนน้ำก็ไม่ลอกออกอีกครับ ปัจจุบันหาซื้อค่อนข้างยากแล้ว ที่ผมเคยซื้อคือ ที่ร้านนานาภัณฑ์ หลัง ม.ศิลปากร วังท่าพระ (หรือไม่ก็ร้านในสโมสรนักศักษา ม.ศิลปากร) ตอนนี้ไม่รู้ว่าที่ร้านยังนำเข้ามาขายอีกหรือเปล่า? เพราะไม่ได้แวะไปนานแล้ว เรียกได้ว่าเป็นสีร่วมสมัย ที่ใช้ตัดเส้นบนทองคำเปลวได้ดีจริงๆ ครับ เอาอยู่เลย แต่ถ้าหาซื้อไม่ได้จริงๆ ก็ลองคิดหาเทคนิคอื่นๆ เพิ่มเติมเอานะครับ ขอให้วาดเล่นๆ ให้สนุกครับ (๙ มิ.ย. ๒๕๕๗)