พระไพศาล วิสาโล
 |
|
 |
|
๑๖. "บำรุงใจให้งอกงาม" โดย พระไพศาล วิสาโล แนะนำโดย น้องศักดิ์ ดงบัง (๑๙ ส.ค. ๒๕๕๒) |
คราวนี้มีเมลเวียนส่ง (forwarding email) บทความธรรมะดีๆ ของพระอาจารย์ไพศาล จากน้องศักดิ์ (สุรศักดิ์ ดงบัง) นายทหารอากาศหนุ่ม ผู้มีจิตใจฝักใฝ่ในธรรมะ มาฝากกันอีกแล้วครับ ขอบคุณน้องศักดิ์ด้วยครับ
พ่อไก่อู
|
"การปฏิบัติธรรม" ไม่ได้หมายถึง การไปขจัดหรือเก็บกดส่วนที่ไม่ดีเอาไว้ แต่หมายถึงการพยายามเพิ่มพูนส่วนที่ดีขึ้นมามากๆ ขณะเดียวกัน ไม่ไปบำรุงส่วนที่ไม่ดี หรือส่วนที่เป็น อกุศล เท่านั้นแหละ เราไม่จำเป็นต้องไปขจัด ไปกดข่ม หรือผลักไสมัน เหมือนกับที่เราไม่จำเป็นต้องไปถางวัชพืชหรือฉีดยาฆ่ามัน เราเพียงแต่ปลูกพืชคลุมดินไว้ มันก็อยู่ไม่ได้ หญ้าคา ถ้ามีต้นไม้ใหญ่แผ่ร่มเงาไปถึง มันก็ตายไปเอง เพราะไม่มีแดด ในทำนองเดียวกัน ความฟุ้งซ่าน เราก็ไม่ต้องไปทำอะไรมัน ไม่ต้องไปห้ามใจว่า...อย่าฟุ้งซ่าน ไม่ต้องไปห้ามคิด ไม่ต้องไปกดความคิดเอาไว้ เพียงแต่พัฒนาสติให้มากขึ้น บำรุงสติอย่างสม่ำเสมอ สติก็จะเข้ามาจัดการกับความฟุ้งซ่านและความหลงไปเอง
ความโกรธหรืออกุศลธรรมทั้งหลาย เมื่อเกิดขึ้นแล้ว มันมักจะออกดอก ออกผล เหมือนกับหญ้าคาหรือหญ้าคอมมิวนิสต์ ที่แตกออกไปเรื่อยๆ ถ้าเราปล่อยให้อกุศลธรรมงอกงามขึ้น เราก็จะเป็นคนที่ทุกข์ได้ง่ายๆ ไม่ต้องไปโทษหรอกว่าใครมาทำให้ทุกข์ จะเป็นคนอื่นหรือจะเป็นเรา ก็แล้วแต่ ถ้ามีอกุศลธรรมงอกงามในใจ ก็ต้องทุกข์วันยังค่ำ วิธีการที่จะจัดการกับมัน ก็คือ อย่าไปให้อาหารแก่มัน ขณะเดียวกัน ก็ส่งเสริมกุศลธรรมเข้ามาแทนที่ ให้เมตตากรุณา และสติปัญญามาแทนที่ เมตตากรุณาและสติปัญญานั้น เป็นปฏิปักษ์โดยธรรมชาติกับอกุศลธรรม
เช่น ความโกรธ ความพยาบาท ความหลง กุศลธรรมจะเข้าไปจัดการกับอกุศลธรรมเอง เหมือนแสงสว่างย่อมมีหน้าที่ขับไล่ความมืดอยู่แล้ว
ในสหรัฐอเมริกา คนอินเดียนแดงมักถูกคนขาวดูถูกกลั่นแกล้ง มีคราวหนึ่ง คนขาวมาเอาเปรียบคนอินเดียนแดง
หลานสังเกตว่าปู่มีสีหน้าเคร่งเครียด ก็ถามปู่ว่าเกิดอะไรขึ้น
ปู่ก็อธิบายให้หลานฟังว่า ตอนนี้ หมาป่า ๒ ตัวในใจปู่ กำลังต่อสู่กัน
หลานก็ถามว่า หมาป่า ๒ ตัวนี้ เ ป็นอย่างไร
ปู่บอกว่า ตัวแรกมีนิสัยดุร้าย ชอบแก้แค้น อาละวาดกราดเกรี้ยว อีกตัวหนึ่งมีนิสัยรับสงบ มีเมตตา ไม่ชอบรังแกใคร ชอบใช้ปัญญามากกว่ากำลัง
หลานถามว่า แล้วตัวไหนชนะล่ะ ?
ปู่ก็ตอบว่า มันขึ้นอยู่กับว่า ปู่จะให้อาหารแก่ตัวไหน
เราจะให้อาหารแก่ตัวไหน...?
ถ้าเราให้อาหารแก่ตัวที่สอง ปัญญาและเมตตากรุณาก็จะชนะ
แต่ถ้าเราให้อาหารแก่ตัวแรก ความโกรธเกลียดพยาบาทก็มีชัย ในจิตใจเราจะมีสองอย่างนี้แหละ กุศลธรรมและอกุศลธรรม
หน้าที่ของเราคือ ต้องพยายามส่งเสริมให้ฝ่ายกุศลธรรมเจริญงอกงามขึ้น ด้วยการนึกคิดในทางที่ดี รับรู้รับเห็นในสิ่งที่ดี แม้จะได้ยิน ได้ฟัง ในสิ่งที่ไม่ดี ก็ให้มีสติ จะช่วยให้อกุศลธรรมครอบงำใจไม่ได้ แม้ถูกกระทบกระทั่ง ก็รู้จักให้อภัย หรือพยายามแก้ไขด้วยสติและปัญญา ไม่ใช่ด้วยความพยาบาท อย่างนี้แหละที่จะทำให้กุศลธรรมเจริญงอกงามในใจเรา"
บางส่วนจากหนังสือ "ชีวิตอิสระ" ธรรมบรรยาย เล่ม ๔ โดย พระไพศาล วิสาโล
บรรยายให้ญาติโยมฟังเย็นวันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๔๗
|
