อ้าว...ชมมาตั้งหลายรูป มาตกม้าตายที่รูปนี้เอง ใบหน้าพระพุทธเจ้าแบบนี้ ถ้าเป็นผมคงให้ 'ไม่ผ่าน' นะครับ กฤษณ์ยังวาดใบหน้าคนในมุมเฉียง ๔๕ องศา ไม่ดีนะครับ ต้องปรับปรุงนะ ตา จมูก เรียวปาก คาง ยังดูไม่ไปในทางเดียวกันนะครับ (ชี้ไปคนละทาง) ผมมีรูปตัวอย่างเศียรพระพุทธรูปงามๆ ศิลปะอินเดียสมัยคันธาระ (ที่เบือนหน้าในมุมเดียวกัน) มาให้ดูเปรียบเทียบเป็นตัวอย่างด้วยครับ ส่วนการวาดเศียรนาค สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่บทเรียน 'ต่อยอด' นะครับ
    ศิลปะคันธาระ (Gandhara) เป็นศิลปะอินเดียยุคแรกๆ ที่เริ่มสร้างรูปเคารพของพระพุทธเจ้าขึ้นมา โดยได้รับอิทธิพลจากศิลปะแบบกรีก-โรมัน ทำให้พระพุทธรูปสมัยนี้หน้าตาดูเป็นฝรั่งมากๆ โดยมีลักษณะพิเศษคือ ผมหยักศกเป็นลอนๆ ห่มจีวรเป็นริ้วๆ บางแนบเนื้อ โครงร่างเน้นกล้ามเนื้อ มีลักษณะเหมือนจริงแบบเทวรูปกรีก ทำให้ศิลปะคันธาระมีความงามที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว แบบที่ไม่พบในศิลปะอินเดียยุคอื่นๆ (๘ ก.ย. ๒๕๕๓)